Zielone kompetencje

Procesy, które przekształcają pracę związane z globalnymi wyzwaniami środowiskowymi, takie jak dekarbonizacja gospodarki, cyfryzacja, czy zmiany na rynku pracy wymuszają na nas ciągłe zdobywanie nowych umiejętności i kompetencji, w tym tzw. zielonych kompetencji, które staną się kluczowe w nadchodzących latach.

Czym dokładnie są te kompetencje i czym są zielone miejsca pracy?

Przyjrzyjmy się dwóm definicjom, które pomogą lepiej zrozumieć to zagadnienie.

Pierwsza z definicji pochodzi od Międzynarodowej Organizacji Pracy:

„Zielone miejsca pracy to te, które przyczyniają się do zachowania lub przywrócenia stanu środowiska, niezależnie od tego czy występują w tradycyjnych czy nowych rozwijających się "zielonych" sektorach. Stanowiska te obejmują miejsca pracy, które pomagają zmniejszyć zużycie energii i surowców, dekarbonizują gospodarkę, chronią oraz przywracają ekosystemy i różnorodność biologiczną, a także minimalizują produkcję odpadów i zanieczyszczeń. Koncepcja "zielonych miejsc pracy" dotyczy każdej nowej pracy w sektorze, zostawiającej mniejszy niż średni ślad środowiskowy i przyczyniający się - nawet nieznacznie - do poprawy ogólnej wydajności”.

Drugą definicję podaje Komisja Europejska:

„Zielone miejsca pracy oznaczają takie miejsca i wykonywane w ich ramach zawody lub specjalności, które docelowo zmniejszają oddziaływanie przedsiębiorstw lub branż na środowisko do poziomu, który uznaje się za zrównoważony”.

Jak wynika z obu definicji, zielone miejsca pracy nie dotyczą wyłącznie branży ekologicznej – mogą pojawić się praktycznie w każdym sektorze. Istotne jest to, aby pracownicy i przedsiębiorstwa poprzez swoje codzienne działania przyczyniali się do poprawy wydajności środowiskowej, a przede wszystkim nie pogarszali stanu ekosystemów.

Zielone miejsca pracy. są częścią szerszej transformacji ekologicznej, której celem jest przekształcenie gospodarki w bardziej zrównoważoną.

Proces ten wpłynie na wszystkie sektory, ale szczególnie intensywne zmiany zajdą w następujących branżach:

1. Energetyka odnawialna – wzrost zapotrzebowania na odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, wiatrowa, czy geotermalna, spowoduje rosnące zapotrzebowanie na specjalistów ds. instalacji, konserwacji i rozwoju nowych technologii energetycznych. Potrzebni będą inżynierowie, technicy oraz menedżerowie z wiedzą na temat efektywności energetycznej i OZE.
2. Budownictwo ekologiczne – w tym sektorze rozwój zrównoważonych metod budowlanych zwiększy zapotrzebowanie   na architektów, inżynierów budowlanych, projektantów wnętrz i techników, którzy będą specjalizować się w materiałach ekologicznych, energooszczędnych systemach grzewczych i wentylacyjnych oraz praktykach minimalizujących wpływ budownictwa na środowisko. .
3. Transport i logistyka - rozwój pojazdów elektrycznych oraz technologii opartych na paliwach alternatywnych, jak wodór,  przyczyni się do wzrostu zapotrzebowania na inżynierów i mechaników pojazdów elektrycznych, specjalistów ds. logistyki, a także menedżerów ds. zrównoważonego transportu.
4. Rolnictwo ekologiczne - zmiany klimatyczne wymuszą również zmiany w rolnictwie. Pracownicy związani z agrotechniką, biotechnologią, zarządzaniem gospodarstwami rolnymi i produkcją żywności będą musieli nabyć kompetencje związane z nowymi metodami uprawy, ekologicznymi środkami ochrony roślin oraz zrównoważoną produkcją żywności.
5. Gospodarka wodna i odpadowa - zmniejszanie zużycia wody oraz rozwój technologii związanych z recyklingiem i przetwarzaniem odpadów stworzy zapotrzebowanie na specjalistów, projektujących i wdrażających rozwiązania związane z efektywnym zarządzaniem wodą i odpadami. W tej dziedzinie poszukiwane będą zarówno osoby zajmujące się zarządzaniem infrastrukturą wodną, jak i innowatorzy tworzący nowe technologie do oczyszczania i przetwarzania odpadów.

Według ekspertów z Konfederacji Lewiatan, jednej z największej w Polsce organizacji zrzeszających przedsiębiorców, do 2030 roku transformacja energetyczna ma doprowadzić do powstania w Polsce ok. 300 tys. nowych miejsc pracy w sektorach takich jak OZE, energetyka jądrowa czy elektromobilność.

Wzrośnie zapotrzebowania na pracowników morskich i lądowych farm wiatrowych, specjalistów ds. rekultywacji terenów pokopalnianych, pracowników branży fotowoltaicznej, między innymi doradców klienta, producentów czy serwisantów,  a także osób obsługujących stacje ładowania pojazdów elektrycznych i serwisantów.

Przyszłość rynku pracy będzie coraz silniej związana z zielonymi kompetencjami, które staną się kluczowym czynnikiem sukcesu w wielu branżach. Sektory takie jak energetyka, budownictwo, transport, rolnictwo czy gospodarka wodna będą liderami w transformacji ekologicznej. Inwestowanie w rozwój zielonych kompetencji nie tylko ułatwi adaptację do zmieniającego się rynku pracy, ale także przyczyni się do budowy bardziej zrównoważonej przyszłości, przyjaznej dla środowiska.

Kampania społeczna upowszechniająca idee uczenia się przez całe życie jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie