Fokus na staże zawodowe

W ramach współpracy partnerskiej Małopolskiego Partnerstwa na rzecz Kształcenia Ustawicznego odbyło się spotkanie fokusowe na temat staży zagranicznych młodzieży szkół zawodowych.

Gospodarzem spotkania był prof. Krzysztof Gurba, który jest przedstawicielem strony polskiej w rozpoczętym właśnie międzynarodowym projekcie zagranicznych staży zawodowych. Projekt skierowany jest do nauczycieli praktycznej nauki zawodu i organizatorów praktyk, doradców zawodowych.

W spotkaniu wzięli udział Partnerzy Małopolskiego Partnerstwa na Rzecz Kształcenia Ustawicznego między innymi przedstawiciele Firmy szkoleniowej Eurokreator s.c., Małopolskiej Wojewódzkiej Komendy Ochotniczych Hufców Pracy, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie. Gościem zewnętrznym spotkania była Pani prof. Renata Tomaszewska z Uniwersytetu Kazimierz Wielkiego w Bydgoszczy.

Spotkanie było poświęcone dyskusji i wymianie doświadczeń na temat długości staży zagranicznych dla młodzieży i ich dużej roli w zdobywaniu doświadczenia zawodowego i rozwoju osobistego młodych, sposobie promocji projektu. Dużej roli doradców zawodowych, nauczycieli praktycznej nauki zawodu w organizowaniu staży, rozmawiano na temat instytucji w Polsce mających wpływ na szkolnictwo branżowe i organizowanie staży zawodowych, które powinno zainteresować się projektem, .

Rezultatem spotkania z różnymi instytucjami związanymi z szkolnictwem zawodowym  było lepsze zrozumienie tego tematu staży zagranicznych, trudności w ich organizowaniu, potrzebie poszerzeniu grupy docelowej oraz szanse dla młodych wynikających z wyjazdów na takie staże.

Niedostateczna skala i jakość praktyk zagranicznych w Polsce wynika z faktu, iż obie strony (osoba wyjeżdzająca, strona przyjmująca) muszą być świadome, jaki jest cel stażu, jakie są zasady realizacyjne związane z przeprowadzaniem stażu oraz jakiego efektu można oczekiwać od pracownika po powrocie z wyjazdu. Należy zwrócić uwagę, iż jeśli staż odbywa się w przestrzeni wielokulturowej, to czas który pozwala na poznanie stażysty i wejście z nim w relację, powinien być dłuższy niż kilka tygodni. Jednak, jak zauważono pobyt długoterminowy wiąże się z konicznością zapewnienia pomocy i wsparcia polskiego przedstawiciela w miejscu gdzie młodzież odbywa praktykę. Podczas spotkania grupy fokusowej, zauważono iż staże/praktyki długoterminowe mogłyby stanowić istotny element rozwojowy dla absolwentów szkół wyższych, szkół branżowych, którzy wchodzą dopiero na rynek pracy.

 Problematyczne mogła by stać się organizacja tego typu wyjazdów podczas roku szkolnego. Problemy organizacyjne wystąpiły by w technikach. W szkołach branżowych realizacja wyjazdów długoterminowych jest możliwa, jednak wiązałoby się to z koniecznością wprowadzenia zamian w programie nauczania.

Do palety barier utrudniających realizację praktyk/staży zagranicznych, członkowie grupy fokusowej zaliczyli: bariery językowe; brak wsparcia środowiska rodzinnego; bariery wewnętrze (obawy/lęk osoby wyjeżdzającej, brak odwagi, niska samoocena, kompleksy); brak przygotowania do dorosłości; różnice międzykulturowe; niska świadomość zawodowa; brak wiedzy po stronie pracodawców; słaby przepływ informacji pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za realizację praktyk zagranicznych; duża chęć uczestnictwa w stażach (wyjazdy organizowane przez szkołę, instytucję) pod warunkiem, że nakład pracy aby wyjechać (wypełnianie wniosków, pozyskiwanie informacji itp.) będzie minimalny. Jeśli młodzież, ma sama załatwić sobie wyjazd/staż to często rezygnuje; brak odpowiedniego przygotowania wśród pracowników instytucji wspierających/promujących staże i praktyki zagraniczne; kwestie związane z odpowiedzialnością (która instytucja, odpowiada za praktykanta jeśli coś się stanie podczas jego pobytu za granicą): branża w jakiej organizowany jest staż/praktyka.

Wśród kręgu interesariuszy, którzy wymagają wsparcia i pomocy w działaniach promujących staże zagraniczne uczestnicy grupy fokusowej, wyróżnili dwa obszary: instytucje edukacyjne na poziomie średnim oraz instytucje administracyjne związane z rynkiem pracy i usamodzielnieniem.

Do katalogu niezbędnych kompetencji, umiejętności społecznych i wiedzy członkowie grupy fokusowej zaliczyli: zaangażowanie; komunikatywność; pracowitość; elastyczność; umiejętności związane z zarządzaniem z zespołem; umiejętności związane z delegowaniem obowiązków; odpowiedzialność; kompetencje międzykulturowe; umiejętność korzystania z nowych technologii; otwartość na innowacje w zakresie staży i praktyk; empatia; umiejętności komunikacyjne (prawidłowa komunikacja); umiejętności organizacyjne; świadomość zawodowa;

lojalność; uczciwość; zorientowanie na efekty; umiejętność radzenia sobie z problemami; kreatywność; umiejętność pracy zespołowej; umiejętności biurokratyczne (raportowanie, tworzenie dokumentacji). Kompetencje te wymagają wsparcia poprzez odpowiednie treningi kompetencji społecznych.

Na podstawie dyskusji wyłoniły się bloki tematyczne odnoszące się do kompetencji: blok związany z kompetencjami organizacyjnymi; blok związany z kompetencjami zarządczymi, blok kompetencji komunikacyjnych, blok umiejętności miękkich (społecznych), blok kompetencji międzykulturowych, katalog umiejętności związanych z nowymi technologiami.

Sesja pozwoliła na jasne określenie wartości staży zagranicznych. Bez wątpienia w Polsce istnieje wiedza na temat praktyk zawodowych realizowanych przez instytucje edukacyjne (szkoły branżowe, technika) brakuje wiedzy odnoszącej się do wyjazdów pracowników. Mobilność zawodowa pracowników nie jest w Polsce rozwinięta.

            Podczas drugiego spotkania grupy fokusowej zostanie podjęta tematyka struktury i zawartości planowanego treningu dla osób zajmujących się mobilnością trans-graniczną w szkoleniach zawodowych i efektów uczenia się dla takiego kursu.